برندگان جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۵ معرفی شدند

بر اساس اطلاعیه رسمی آکادمی سلطنتی علوم سوئد، این جایزه به پاس پژوهش‌های برجسته در زمینه «کشف پدیده تونل‌زنی مکانیک کوانتومی در مقیاس ماکروسکوپی و کوانتش انرژی در مدارهای الکتریکی» به سه دانشمند برجسته اعطا شد: جان کلارک (John Clarke) از بریتانیا که در ایالت کالیفرنیای آمریکا فعالیت می‌کند، میشل دوورِه (Michel Devoret) از فرانسه، و جان مارتینیس (John Martinis) از ایالات متحده آمریکا.

در بیانیه‌ی رسمی آمده است که این سه فیزیک‌دان با مطالعات خود درباره چگونگی بروز پدیده‌های کوانتومی در مدارهای الکتریکی در مقیاس‌های بزرگ‌تر از اتمی، راه را برای توسعه‌ی فناوری‌های کوانتومی جدید — از جمله رایانش کوانتومی — هموار کرده‌اند. در سال گذشته (۲۰۲۴)، جایزه نوبل فیزیک به جان هاپفیلد (John Hopfield) از آمریکا و جفری هینتون (Geoffrey Hinton)، دانشمند بریتانیایی‌الاصل و شهروند کانادا، به‌دلیل پژوهش‌های بنیادین در زمینه شبکه‌های عصبی مصنوعی و یادگیری ماشین اهدا شده بود.

🏅 درباره جوایز نوبل جوایز نوبل بر اساس وصیت‌نامه‌ی آلفرد نوبل، مخترع سوئدی دینامیت، پس از درگذشت او و با تأسیس «بنیاد نوبل» در تاریخ ۹ ژوئن ۱۹۰۰ پایه‌گذاری شد. این جوایز به افرادی که در خدمت به بشریت دستاوردهای برجسته‌ای داشته باشند، اعطا می‌گردد و از معتبرترین جوایز علمی و فرهنگی جهان به‌شمار می‌آید. جوایز نوبل هر سال در پنج رشته‌ی اصلی فیزیک، شیمی، ادبیات، صلح و پزشکی از سوی نهادهایی چون آکادمی سلطنتی علوم سوئد، آکادمی سوئد، مؤسسه کارولینسکا و کمیته نوبل نروژ اعطا می‌شود.

در سال ۱۹۶۸، بانک مرکزی سوئد تصمیم گرفت جایزه‌ای نیز در رشته‌ی اقتصاد به یاد آلفرد نوبل پایه‌گذاری کند؛ این جایزه از سال ۱۹۶۹ به فهرست رسمی جوایز نوبل افزوده شد. مراسم اهدای جوایز نوبل هر سال در ۱۰ دسامبر، هم‌زمان با سالروز درگذشت آلفرد نوبل برگزار می‌شود. در تاریخ این جوایز، در مجموع ۴۹ نوبت مراسم اعطای جایزه لغو شده است که بیشتر آن‌ها در دوران جنگ‌های جهانی اول و دوم رخ داده است.

همچنین به‌دلیل همه‌گیری کووید–۱۹، مراسم اهدای جوایز در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ نیز برگزار نشد.